Ni Perfecto T. Raymundo, Jr.

LUNGSOD QUEZON – Nanawagan si Ka Benjo Basas, Chairman ng Teachers Dignity Coalition (TDC) at Pambansang Tagapagsalita ng Atin Guro Party-list, ngayong Biyernes (Okt. 4) na mabigyan sila ng “electoral justice” dahil sa “kalapastanganan” diumano na ginawa sa kanila noong 2013 at 2016.

Sa isinagawang ikalawang yugto ng Istambay (Ikaw, Sila, Tayo Maglilingkod sa Bayan) Forum sa B Hotel na pinangunahan nina Rick Sakai III at Tracy Cabreta sa lungsod na ito, sinabi ni Basas na hindi na sila nagfile ng MR (Motion for Reconsideration) sa “denial with finality” decision ng Comelec at sa halip ay dumiretso na sila sa Supreme Court.

They have filed today a petition for certiorari sa Supreme Court para bigyang puwang at pag-aralang mabuti ang pagpasok ng Atin Guro sa Party-list election sa 2025.

Ang midterm national at local elections ay gaganapin sa Mayo 12, 2025.

Niliwanag ni Basas na ang Atin Guro Party-list na para sa kanila ay nanalo noong 2016 pero hindi sila pinaupo.

Ipinile nila sa Comelec ang TDC under SEC (Securities and Exchange Commission) at DOLE (Department of Labor and Employment). na composed ng public teachers, ang kanilang grupo bilang, ang Atin Guro ay political party under the Party-list System.

Itinalaga siyang tagapagsalita ng Atin Guro last week at mamaya ay nasa Manila Hotel sila despite the fact na denied sa kanila ang pag-upo noong 2016.

“Partial pero substantially we only have 2,800 members. Nakita ng Comelec na meron doong doble at inalis nila ang nasal abas ng NCR at supposed to be nasa Metro Manila at 2,600 na lang. Hindi talaga siya partial, na buong kasapian na may membership form. Meron din sa Pampanga at Bacolod City, pero hindi na namin isinama,” sabi ni Basas.

Meron isang document sa petition na finile nila sa Comelec provided ang addresses ng kanilang leaders at ang hindi nakasulat sa TDC ay hindi pwede.

Magkaiba ang Atin Grupo Party-list at TDC. Naglabas ng resolution ang kanilang grupo na recognized ang pagtakbo ng TDC Party-list at nagfile sila ng appeal sa Comelec noong August 30.

Dadalhin nila ang lahat ng kailangang documents at lahat ng nominees ay sasama sa Manila Hotel Tent, kabilang ang retired teacher, active teacher sa Montalban, Rizal at NGO o institusyon na nagpoprovide ng trainings sa teachers.

Noong 2010 naorganize ang Atin Guro at four years lader natatag ang Teachers Dignity Coalition.

Kahit nga nakaupo ang ibang party-list groups ng guro ay kulang pa rin.

Ang adbokasiya nila ay hindi lamang nakatali sa Lehislatura. Marami kaming naipanalo sa mga pagkilos, rallies, engagement sa government beyond the Legislative at Ehekutibo.

“Hindi naman kami nagsasawa sa paglaban sa adbokasiya ng edukasyon na alam naman natin na mas magaling, mas mataas ang kalidad,” sabi ni Basas.

“Alam natin ang mga factors ng pagbaba ng kalidad ng edukasyon. Dapat inuuna natin ang investment sa ating teachers,” dagdag nya. 

“Kung ang teachers natin ay hikahos at mababa ang compensation, ibig sabihin mababa ang halaga mo. Salary Grade 11 ang teachers na pinakamababa,” wika nya.

“Sabi sa nila ang teaching profession is the ‘noblest profession’, pero bakit napakababa ng sweldo mo na kailangang pasado ka sa Licensure Examination,” sabi ni Basas.

Pinunto ni Basas na ang Presidente ay hindi nakabase sa Salary Grade System natin na basta lamang able to read and write.

Iginiit ni Basas na dati ang teacher ay pwedeng mamalo, pero ngayon hindi na pwede. Pwede pa ngang makulong ang guro kapag napatunayang namalo sa estudyante.

Ang isa sa malaking solusyon ay bigyan ng budget ang edukasyon at nakita nga sa Congressional hearings na maraming nawaldas na pera ng pamahalaan sa iba’t-ibang gastusin.

Admittedly, kahit naman sa ibang matrix ng ibang bansa ay bumagsak tayo. Itong kalagayan ng ating mga guro ay may malaking epekto dyan.

Cambodia, Vietnam at Timor Leste ay dating tinatalo natin. Ang Vietnam po ay doble ang bilang ng teachers compared sa Pilipinas. Pati yung ating curriculum. Wala pong encomienda system. Wala pong Philippine history.

Alam ng mga mag-aaral sa Vietnam na pinabagsak nila ang dalawang rehimen. Very conscious ang galaw sa curriculum gaya ng humanities, Social Sciences na importante sa ibang bansa, pero sa atin hindi.

Edukasyon sa Pagpapahalaga o GMRC ay ibinalik na at maganda para sa atin at ang GMRC ay binigyan ng mahabang oras.

“To bolster the idea, to bolster kumbaga ang aming advocacy lines kailangan naming ihayag sa buong Sistema ng edukasyon,” sabi ni Basas.

Si Basas ay isang public school teacher sa Caloocan City.

Si Sakai ay napunta na sa Thailand at Vietnam, na mas alam pa ang history ng Pilipinas dahil mula noong bata pa sila ay Pilipino ang teachers nila.

Maraming undocumented teachers sa Thailand at doon sila nagtatrabaho. Sa gabi ay nagtatrabaho sila sa convenience stores o warehouses.

“Other countries got Filipino teachers. Magagaling talaga ang mga teachers natin,” sabi ni Sakai.

Tungkol doon sa ilang mga guro na umalis na napagalaman sa DMW, 1,500 on the average annually ang umaalis na teachers.

Di bababa sa 10 ang identified teachers at dalawa sa kanila ang umalis right after the closing of the schools.

Sa P28,000 na sweldo kada buwan ng teachers, ay hindi sila masisisi na umalis. Ito ay talagang kailangang iaddress ng ating gobyerno.

“We are grateful to the two Houses of Congress kasi pinakikinggan naman kami. Sa composition ng ating Kongreso ngayon, wala naman silang pakialam sa kalagayan ng guro,” sabi ni Basas.

Sa mga donation at contribution, kaya tinawag siyang Cong noong 2013 ay nanalo sila sa program of proclamation ng Comelec pero ibinitin sila at naulit na naman noong 2016 at noong ipoproklama na, hindi na kami binasa

Itinuturing po ng ating magulang na part na ang contribution, pero ibinawal na lahat ng collection, bagaman mayroong authorized kasama na ang PTA na legal pero dapat voluntary pa rin.

Kahit bumoto ng yes at hindi pa rin nagbigay ng contribution, hindi pwedeng pwersahin. Kung ayaw magbigay, hindi dapat pilitin o obligahin. Kagaya ng pagprovide ng electric fan, pati floor wax ay dapat gobyerno ang nagpoprovide.

QC, Taguig at Manila ay mayayamang local government unit ay pwedeng magprovide ng mga school materials at equipment na kasali sa MOOE (Miscellaneous and Other Operating Expenses).

Pwedeng kasuhan ang panghihingi ng contribution na panggastos sa school na dapat may ebidensya.

Nadenied noong August 2, kung madeny ng may “finality” hindi po kami kasali. Pwedeng mag MR (Motion for Reconsideration) sa Comelec, pwedeng gumawa ng pleadings within 5 days, denied daw sila with finality sa Comelec. 

Ayon kay Basas, nagfile sila ng MR sa Supreme Court dahila wala namang denied with finality sa Comelec.

Binanatan ni Basas ang mga party-list groups na kung ano-ano na lang na pinayagan ng Comelec, pero ang grupo ng mga teachers ay hindi pinayagan.

2 pala ang nagfile sa bilang nila. Manila Teachers na usually kilala ng teachers na utangan na teachers na nagigipit sa kanila kumakapit, na kinatawan ni dating Rep. Fortuna. Act Teachers ni Congressman Franz Castro. She is a public school teacher in Quezon City.

“Kami po ay galing sa grassroots at ang aming adbokasiya ay nakadikit sa mga teachers. Hindi nagbabago ang aming mga pangunahing adbokasiya patungkol sa mga guro,” sabi ni Basas.

Two weeks silang nagkampo sa Comelec noong 2016 as a “political statement”.

Officially, ang tantiya namin ay 90 percent ay teachers sa kanilang party-list group.

Binanggit din ni Basas ang Malaysia at Singapore. Ang Malaysia ay hindi mahigpit ang estado lalo na sa Indonesia. Mas abante ang Malaysia, Singapore, Indonesia at Vietnam ay mas abante sa Pilipinas.

Kahit ano pang sistema ng gobyerno kung napapabayaan ang edukasyon ay wala rin. Ang Cuba ang may magagaling na doctor. Napahalaga ng edukasyon sa Cuba lalo na ang edukasyon.

“Bigyan natin ng prayoridad ang edukasyon kasama na ang pagbibigay ng malaking sweldo sa mga teacher,” sabi ni Basas.

Ang kaibahan noon at ngayon. Nagtuturo lang ang teachers noon at ngayon ay maraming ginagawa. Dati mataas ang pagtingin at kinikilala ang mga guro, ngayon ay hindi.

Hinalimbawa ni Basas nap ag disiplina sa istudyante ay tinatawag ng child abuse.

P9,939 ang sweldo ni Basas noong 2002 at hanggang 2007, at ngayon ay P28,000 pero how much is the value now compare it with that of 2002.

“We always have that ‘bragging rights’ na kayo ay natuto lang sa amin. Ang mga magsasaka sa Thailand ay natuto lang sa atin sa IRRI. Nakakahiya. Sa atin lang sila natuto,” sabi ni Basas.

Actually, Halos ganon pa rin naman. Mother Tongue Based Language (MTBL) from Kinder 1 to 3. Tinanggal na po ang Mother tongue sa Matatag Curriculum. Ginagamit pa rin ang Mother tongue as medium of instruction.

Effective ang paggamit ng Mother Tongue sa basic education, specifically from Kinder 1 to 3.

Halos lahat ng materials natin ay English. Ang language policy ay dapat ayusin kung saan may advantage. It is a factor pero hindi siya ganong kalaki.

Yung language ay hindi ito patunay na magiging maunlad ang isang bansa. Belgium, Luxembourg, Singapore ay mayayamang bans ana hindi nag-eenglish. Cuba, Spanish-speaking, hindi sila nag-Eenglish.

Hindi successful ang K to 12. 22 percent lang ang employable sa graduate ng K to 12. Mali ang pagpapatupad ng programa. Kahit umabot pa tayo umabot sa K to 20, kung hindi naman natutugunan ang mga pangangailangan sa edukasyon, ay wala ring mangyayari.

Ibalik na lang sa 10 years – 6 years elementary at 4 years high school.

Kulang pa rin, although meron na yung school feeding program ay importante lalo na sa komunidad na kung saan iniinda ang sakit ng sikmura at sa pag-uwi ng bata ay ganon pa rin.

“Basically, hindi tayo mahirap na bansa. Meron tayong resources. Hindi tayo mahirap na bansa. Ayusin lamang ang ating resources,” wika ni Basas.

Si Atty. Luke Espiritu ay kasama sa TDC at bago lamang sa TDC. Si Ka Leody De Guzman ay kasama rin nila na magpafile. Si Rep. Raul Manuel ay dalubhasa rin sa Wikang Pilipino.

Nagpasalamat si Basas sa P1,000 incentive na ipinagpatuloy ng pamahalaan. Ang teaching allowance na P5,000 monthly ngayon at P10,000 monthly na next year.

Si Secretary Sonny Angara ay tumutupad sa usapan. Si Basas ay Teacher 1 at nahihirapan sa promotion at maraming requirements sa promotion to Teacher 2.

Ang “puso” ay dapat may malaking factor sa promotion. Ang Teacher Career Progression ay upang bigyan ng oportunidad ang mga guro na makapagretire na hindi lamang Teacher 1 ang posisyon.

Maraming pinamimigay na ayuda gaya ng AICS (Assistance to Individuals in Crisis Situation).

May commitment si Comelec Chairman George Erwin Garcia sa mga guro na itaas ang kanilang honorarium mula P4.000 patungong P12,000 na may bawas na P2,000 kaya P10,000. Supposedly tax-free, pero vinito ni President Ferdinand R. Marcos, Jr.

Magna Carta for School Teachers ay nagsasaad na kung sino ang kumuha sa guro, o Comelec ang magbabayad ng honorariu, factored in ang night differential, pagod at tuloy-tuloy.

At least two hours before, nasa election precinct na ang teachers at hanggang sa matapos ang bilangan ng boto.

Ang relasyon ng Teachers Dignity Coalition at Atin Guro ay inayos at wala sa page ang address ng teachers.

P50,000 across-the-board ang proposed salary sa DepEd.

Kung nag-MR sila sa Comelec, baka may chance pa. Hindi na sila umabot sa period ng filing ng MR na five days from August 2, 2024 na may denial with finality ng Comelec, kaya dumiretso na sila sa Supreme Court.

Sa tingin ni Basas ang Comelec ay “abusive” dahil diumano ay nilapastangan sila noong 2013 at 2016 at bigyan na sila ngayon ng “electoral justice”.

Noong nakapasok ang “Agimat Party-list”, na isang organization, “Pinuno” Party-list ay nakapasok as representatives of 12 identified marginalized and underprivileged sector of society, dahil iba ang composition ng Comelec noon. Isinama ang “Ladlad” ng LQBTA+, kaya 13 identified marginalized and underprivileged sector na.

Hindi lamang para sa marginalized ang Party-list, kasama rin ang maliliit na political groups.

Under the Party-list Law, it can either be a regjonal organization or Party-list group.